حسین مرادی، ۲۰ آذر ۱۳۹۶
دیجیکالا مگ در تاریخ ۱۹ آذر ماه ۱۳۹۶ ( https://goo.gl/jEgaFm) ادعا کرده است که “پیش‌بینی می‌شود با توجه به توسعه زیرساخت‌ها و روند پیش رو، امسال ارزش دیجیکالا ا از مرز یک میلیارد دلار عبور کند.” اما این ادعا چقدر صحیح است؟
از آن جا که ما به داده‌های مربوط به میزان فروش و تعداد کاربران دیجیکالا دسترسی نداریم، ادامه این تحلیل بر اساس اطلاعاتی خواهد بود که محسن ملایری، مدیر شتابدهنده آواتک و از اعضای تیم مدیریتی سرآوا (سرمایه گذار دیجی کالا) منتشر کرده است.
یک مقدار به عقب برگردیم. یعنی ۲۰ تیر ماه ۱۳۹۳٫ محسن ملایری مقاله‌ای در وبلاگش منتشر کرد با این عنوان که “آیا دیجیکالا واقعا ۱۵۰ میلیون دلار می ارزد؟”
http://malayeri.me/1393/04/592.html
وی در حالی که از رقم بالای این ارزشگذاری متعجب شده بود، در وبلاگ خود نوشت:
“حتی اگر نرخ دلار مبادلاتی را هم حساب کنیم هنوز ۱۵۰ میلیون دلار خیلی زیاد است برای اینکه یک شرکت تجارت الکترونیک طی چند سال به این ارزش برسد؛ آن هم در ایران!
دیروز خبر معرفی ۳ شرکت پرارزش اینترنتی ایران که درگزارش جهانی استارتاپ ها منتشر شده بود و در اکونومیست وتک کرانچ بازنشر داشت…
در این گزارش به شرکت دیجی کالا با ارزش ۱۵۰ میلیون دلار (نزدیک به ۴۵۰ میلیارد تومان) بعنوان با ارزش ترین شرکت اینترنتی ایران اشاره شده است. نکته اینجاست که این ارزشگذاری کاملا تخمینی و بر اساس داده های فعالان فضای استارتاپ در ۵۰ کشور دنیا جمع آوری شده است و اطلاعات تخمینی از کشور ایران توسط من در اختیار Startup World Report قرار گرفت.”
—————
این قیمت گذاری در آن تاریخ، موجب تعجب بعضی از فعالان استارتاپی نیز شده بود. برای نمونه این مقاله به پشت پرده این موضوع پرداخته است
http://www.itna.ir/note/31373
حالا اجازه بدین برگردیم به حدود ۱۰ روز پیش. یعنی تاریخ ۱۱ آذر ۱۳۹۶ که دیجیاتو مقاله‌ای (https://goo.gl/nGCzTj)) منتشر کرد با این عنوان که “ارزش دیجیکالا به ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است. روابط عمومی دیجیکالا در خصوص این عدد نظری نمی‌دهد، اما محسن ملایری می‌گوید: «ارزش ۵۰۰ میلیون دلاری دیجیکالا دور از واقعیت نیست. دستاوردهای دیجیکالا مثل Market Place و مرکز پردازش کالای عظیمی که اخیرا شروع به کار کرده روی درآمد این شرکت تاثیر گذار بوده است و این شرکت می‌تواند ارزش بالاتری را نیز به دست آورد.»
ملایری در پایان تاکید می‌کند که «در ایران نیز شرکت‌های میلیارد دلاری خواهیم داشت؛ نه تنها این موضوع چندان دور از تصور نیست بلکه رسیدن به چنین ارزشی بسیار نزدیک است.»
—————-
اگرچه محسن ملایری به دلیل عضویت در تیم مدیریتی سرآوا پارس در ارزشگذاری بالاتر دیجیکالا ذینفع است، اما لحن صحبت‌های وی در سال ۱۳۹۳ و سال ۱۳۹۶ نشان می‌دهد که وی ۳ سال پیش از ارزشگذاری ۱۵۰ میلیون دلاری دیجی کالا متعجب شده بود و اکنون نیز تلاش می‌کند که ارزش ۵۰۰ میلیون دلاری دیجی کالا را توجیه کند.
نکته قابل تامل بعدی این است که محسن ملایری در مورد زمان دقیق تبدیل شدن دیجی کالا به یک یونیکورن یک میلیارد دلاری، هیچ صحبتی نمی‌کند، اما همانطور که در ابتدای بحث اشاره شد، دیجی کالا یک هفته بعد از مصاحبه محسن ملایری، در تاریخ ۱۹ آذر ۹۶، صراحتاً اعلام می‌کند که پیش‌بینی می‌شود امسال ارزش دیجیکالا ا از مرز یک میلیارد دلار عبور کند!
—————-
حرف پایانی:
چه اهمیتی دارد که دیجیکالا در عرض ۱۰ روز، ارزش خود را از ۵۰۰ میلیون دلار به بیش از یک میلیارد افزایش دهد؟
در پاسخ باید عنوان کنم که ارزش یک استارتاپ در حال رشد، در مرحله اول، یک مساله ذهنی است و وابستگی شدیدی به برداشت مردم و سرمایه‌گذاران دارد.
لذا وقتی دیجیکالا با فضاسازی روانی و رسانهای، قیمت خود را در عرض ۱ هفته از ۵۰۰ میلیون دلار به ۱ میلیارد دلار افزایش می‌دهد و مردم هم با نشر این خبر، علاقه خود را به واقعیت داشتن این ادعای بدون سند نشان می‌دهند، ارزش واقعی دیجیکالا نیز به سرعت افزایش می‌یابد، حتی اگر دیجیکالا از نظر بسیاری از متخصصین دچار افت کیفیت در خدمات‌دهی شده باشد.
سوال این است که آیا استارتاپ‌های نوپا نیز می‌توانند با انتشار یک خبر بر روی سایت خود، ارزش واقعی خود را در کمتر از ۱۰ روز به دو برابر افزایش دهند!؟ شما این رشد را باور می‌کنید؟