مقاله “ارزیابی برنامه ها و فرایندهای عملیاتی کلیدی مورد نیاز جهت استقرار کارت هوشمند ملی در استان خراسان جنوبی”

Posted on دسامبر 21, 2013 by حسین مرادی

طرح کارت ملی هوشمند ایران در حال حاضر در مرحله پایلوت قرار دارد و به زودی وارد فاز سوم یعنی استقرار در کلیه استان های کشور خواهد شد. امکان سنجی و بررسی آمادگی الکترونیکی ادارات ثبت احوال از مباحث مطرح و مهم در این برهه زمانی می باشد. با تحلیل و بررسی تجارب استقرار انواع کارت های هوشمند، می توان عوامل موثر بر موفقیت طرح را شناسایی نمود و براساس آن به یک پیاده سازی موفق دست پیدا کرد. در این خصوص با بررسی منابع مختلف و با تجمیع و خلاصه سازی تجارب اشاره شده در آنها به یک دسته بندی کلی شامل ۵ محور اصلی مطرح در استقرار انواع کارتهای هوشمند دست یافتیم که شامل ۵ محور “استانداردها و الزامات فنی”، “برنامه ها و فرآیندهای عملیاتی مورد نیاز”، “الزامات استراتژیک و انگیزشی”، “الزامات قانونی” و “الزامات هزینه ای” می باشد. در این مقاله، محور “برنامه ها و فرآیندهای عملیاتی مورد نیاز” و جنبه های اصلی زیر مجموعه آن که از تجارب استقرار کارت هوشمند در سایر کشورها و مراجع مختلف استخراج گردیده، مورد ارزیابی قرار گرفته است و نقش و اهمیت آنها در استقرار انواع کارت های هوشمند تشریح شده است. به این سوال پاسخ می دهیم که مهمترین این برنامه ها و فرآیندها چه هستند و هر یک از این تجارب از نظر درجه اهمیت و همچنین درجه استانی بودن در چه وضعیتی قرار دارند. برای ارزیابی میزان اهمیت این محور از نتایج پرسشنامه های توزیع شده بین کارشناسان و مسئولان استانی استفاده گردیده است و نظرات و ایده های ایشان در خصوص هر یک از جنبه های اصلی مرتبط با محور برنامه ها و فرآیندهای عملیاتی مورد نیاز در طرح کارت هوشمند ملی مورد ارزیابی قرار گرفت. اهمیت هر یک از این موارد بر اساس دو معیار “میزان اهمیت تجربه” و “درجه استانی بودن تجربه” سنجیده شد. نتایج و دستاوردهای این بحث می تواند مورد استفاده کارشناسان و مدیران ثبت احوال کل کشور و همچنین متخصصان کارت های هوشمند قرار گیرد.

بر اساس نتایج این مقاله، محور “فرایندهای عملیاتی کلیدی” محوری مهم می باشد که کلیه جنبه های زیر مجموعه آن از اهمیت استانی برخوردار است، بعبارتی کلیه جنبه های اصلی این محور موفق به کسب تایید از لحاظ میزان اهمیت و استانی بودن تجربه گردیدند. با توجه به اهمیت کلیه جنبه های مذکور، به مدیران طرح کارت ملی هوشمند پیشنهاد می شود با برنامه ریزی استانی در زمینه‌ تجارب مشخص شده، محدودیت های پذیرش این تجارب در استان ها را رفع نموده و نیز برنامه ها و فرایندهای مرتبط با طرح را حداقل شش ماه قبل از شروع رسمی طرح در اختیار استان ها قرار دهند. در پایان خاطر نشان می شود، هرچند این بررسی بر روی اداره کل ثبت احوال استان خراسان جنوبی متمرکز شده است، اما با توجه به شباهت های موجود در ماموریت و ساختار تمام ادارات ثبت احوال در سراسرکشور، ثبت احوال سایر استان ها نیز می توانند از نتایج و دستاوردهای این تحقیق بهره برداری نمایند.

کلید واژه ها: برنامه ها و فرآیندهای عملیاتی، طرح کارت هوشمند ملی، عوامل کلیدی موفقیت (CSF) ، تجارب استقرار، استان خراسان جنوبی

مقاله فوق اولین مقاله استخراجی از طرح پژوهشی “مطالعه امکان سنجی جایگزینی کارت هوشمند ملی به عنوان تنها سند شناسایی ایرانیان در استان خراسان جنوبی” که قبلا در این پست به آن پرداخته بودم، می باشد. این مقاله که با همکاری آقای فتح نیا و خانم ها علی آبادی و عطایی نوشته شده است، در همایش ملی پژوهش در ثبت که به مناسبت هفته پژوهش در محل سازمان ثبت احوال کل کشور برگزار شد، به عنوان یکی از مقالات منتخب همایش مذکور ارائه گردید.

برای دریافت فایل کامل مقاله مذکور اینجا را کلیک نمایید.

Posted in دولت الکترونیکی, طرح پژوهشی, کارت هوشمند | Leave a comment

پاسخ به یک سوال:تصمیم گیری در خصوص استفاده از سیستم مدیریت فرایند کسب و کار و یا عدم استفاده از آن

Posted on جولای 26, 2013 by حسین مرادی

به تازگی ایمیلی از یکی از بینندگان وبلاگ دریافت کرده ام که در آن سوالی در ارتباط با تصمیم گیری در خصوص استفاده از سیستم مدیریت فرایند کسب و کار و یا عدم استفاده از آن مطرح شده بود. با توجه به آن که پاسخ این سوال برای بسیاری از مدیران فناوری اطلاعات مفید است در اینجا خلاصه سوال و پاسخ خود را تشریح می نمایم. امید است که مفید واقع گردد:

سوال: بنده از طرف یک شرکت هولدینگ بزرگ مامور شده ام تا برای انتخاب زیرساخت نرم افزاری سازمان بررسی کنم.قصد داریم تصمیمی بی طرفانه که در دراز مدت به صلاح سازمان است و در آینده پشیمون مون نمی کنه بگیریم. از بین دو گزینه زیر، کدام را توصیه می نمایید:
۱-ابتدا شروع به جمع اوری و نظم دادن اطلاعات و رویه ها کنیم و بعد از تشکیل بانکهای اطلاعاتی شروع به ساخت فرم کنیم و به تدریج بر اساس نظر کاربران توسعه دهیم.
۲-یک سیستم BPMS بخریم و یک اپراتور برای آن در نظر بگیریم و شما فقط فرایندها و گردش کاری رو به ایشون بگو و وی آن را پیاده سازی کند.
پاسخ به سوال:
بنده به صورت کلی روش دوم را توصیه می کنم، چون روش دوم انعطاف سازمان در تغییر کسب و کار را افزایش می دهد.
البته واقعیت اجرای روش دوم به این سادگی که ادعا شده است نیست، چون از نظر زمان و هزینه پیاده سازی اولیه، پروژه دو تا سه برابر گزینه اول خرج خواهد داشت و نیاز به اصلاحات جدی در کسب و کار و همچنین استفاده از متخصصان مدیریت فرایند کسب و کار و معماری سرویس گرا وجود خواهد داشت. در ضمن اجرای روش دوم بدون استفاده از معماری سرویس گرا شدنی نیست.
درهر صورت، چنانچه روش دوم برای شما مقدور نیست، توجه شود که روش سنتی اول نیز به هیچ وجه منطقی نیست. در این حالت، بهتر است گزینه سوم یعنی معماری سرویس گرا بدون استفاده از سیستم مدیریت فرایند کسب و کار دنبال شود که در آینده قابلیت ارتقا به سیستم مدیریت فرایند کسب و کار را نیز خواهد داشت.
Posted in مدیریت فرایندهای کسب و کار-BPM, معماری سرویس گرا-SOA, مهندسی نرم افزار | Leave a comment

درباره کتاب “مهندسی یکپارچگی نرم افزار” و مقاله “یکپارچگی برنامه های کاربردی سازمانی”

Posted on فوریه 22, 2013 by حسین مرادی

چند وقت پیش به یک مغازه رفته بودم. مغازه دار یک اسکناس پنجاه هزار تومنی قلابی رو که از قرار معلوم از یکی از مشتریانش گرفته بود، چسبونده بود روی دیوار و زیرش نوشته بود، “لطف یک مشتری نما!”.

در دنیای علم و تکنولوژی هم بعضی وقتها با چنین مسائلی روبرو می شویم. کاربرنماهایی که بدون رعایت کپی رایت، مطالب سایرین را خط به خط کپی می کنند و به نام خودشان کتاب و مقاله چاپ می کنند. به تازگی و با اطلاع رسانی یکی از کاربران خوب وبلاگ، متوجه شدم که لطف یکی از کاربرنماها شامل حال بنده نیز شده است! این کاربرنما با بهره گیری بدون ارجاع از متون فارسی بنده (و البته چند نفر دیگر از متخصصان)، کتاب “مهندسی یکپارچگی نرم افزار” و مقاله “یکپارچگی برنامه های کاربردی سازمانی” را به نام خودش منشر نموده است و با کسب چنین امتیازات پژوهشی حلالی در حال حاضر مشغول به تحصیل در دوره دکتری است!

کتاب “مهندسی یکپارچگی نرم افزار” ظاهراً با کوشش خانم اولدوز کریمی و یکی از اساتیدشان تالیف شده است (یا به قولی خط به خط کپی شده است!) و انتشارات مهرگان قلم نیز آن را در تیراژ ۵۰۰ نسخه چاپ نموده است. کتاب مذکور که تالیف آن با افتخار در این سایت اطلاع رسانی نیز تبلیغ شده است، در اکثر بخش های فصل های اول تا ششم کتاب و همچنین مقدمه و نتیجه گیری چندین فصل دیگر کتاب از سمینار کارشناسی ارشد اینجانب که قبلاً در همین سایت و در مطلبی با عنوان “سمینار کارشناسی ارشد: مفاهیم، راهبردها و فناوری های یکپارچه سازی برنامه های کاربردی سازمانی” به اشتراک گذاشته شده بود، خط به خط کپی برداری بدون ارجاع شده است و تنها در پایان هر فصل به ذکر مراجع اصلی مورد استفاده در سمینار کارشناسی ارشد بنده پرداخته است.

نکته جالب و تامل بر انگیز دیگر کتاب مذکور، صفحه ۱۹ آن می باشد که بصورتی کاملاً ناشیانه از پاورپوینت سخنرانی ارائه شده توسط بنده در اولین کنفرانس فناوری اطلاعات خراسان جنوبی در سال ۱۳۸۵ برداشت شده است، اما به ان ارجاع نشده است. فایل پاورپوینت مذکور نیز قبلاً در مطلبی با عنوان “یکپارچه سازی سیستم های اطلاعاتی” در همین سایت به اشتراک گذاشته شده بود.

با توجه به ارجاع ندادن نویسندگان کتاب به سمینار کارشناسی ارشد و پاورپوینت سخنرانی ارائه شده توسط اینجانب و همچنین تغییر عمدی تصاویر اصلی متون مرجع، اشتباهات متعدد در زیرنویس نمودن متون کپی شده و ترجمه های غلط تصاویر انگلیسی فایل اصلی توسط نویسندگان کتاب مذکور، کپی برداری ناشیانه، تعمدی و بدون رعایت امانت داری علمی از دو فایل بنده بسیار واضح است.

لطف خانم اولدوز کریمی به اینجا ختم نشده است. ایشان در مقاله “یکپارچگی برنامه های کاربردی سازمانی” که در سال ۱۳۹۰ در “دومین همایش فناوری اطلاعات، حال و آینده” نگارش یافته و به نام ایشان و استادشان ارائه شده است، بصورت کامل و خط به خط از سمینار کارشناسی ارشد بنده کپی برداری نموده اند. این کپی برداری به گونه ای است که تمام مراجع پایانی مقاله مذکور، زیر مجموعه مراجع سمینار بنده می باشد و نویسندگان حتی زحمت تالیف چکیده و نتیجه گیری را هم نکشیده اند و چکیده و نتیجه گیری مقاله مذکور را نیز از سمینار بنده استخراج نموده اند. فایل کامل مقاله ایشان جهت مقایسه خوانندگان با سمینار بنده از اینجا قابل دریافت است.

در پایان برای پیشگیری از تکرار چنین مسائلی، به دوستانی که قصد انتشار مطالب معتبر به زبان فارسی دارند، پیشنهاد می نمایم مراجع اصلی پایانی را از فایل های فارسی به اشتراک گذاشته شده حذف نمایند تا امکان چنین سوء استفاده هایی فراهم نگردد.

Posted in عمومي, پايان نامه, یکپارچه سازی سیستم های اطلاعاتی سازمانی - EAI | ۲ Comments

مقاله علمی پژوهشی جدید: حرکت به سمت یک چارچوب جامع برای ارزیابی ویژگی های اصلی ارائه شده توسط میان افزارهای یکپارچه سازی سازمانی

Posted on فوریه 21, 2013 by حسین مرادی

پیشتر در مطلبی با عنوان “مقاله علمی پژوهشی: چارچوب مقایسه و ارزیابی فناوری های یکپارچه سازی برنامه های کاربردی سازمانی” به معرفی مقاله ای پرداختیم که در آن با ارائه یک چارچوب جدید، امکان مقایسه و ارزیابی فناوری های یکپارچه سازی برنامه های کاربردی درون سازمانی فراهم شد. محدودیت اصلی چارچوب مذکور، تمرکز آن بر روی فناوری های EAI درون سازمانی و عدم پوشش فناوری یکپارچه سازی در سطح کسب و کار و بین سازمانی بود.

خوشبختانه محدودیت مذکور با ارائه مقاله علمی پژوهشی خارجی جدید با عنوان “حرکت به سمت یک چارچوپ جامع برای ارزیابی ویژگی های اصلی ارائه شده توسط میان افزارهای یکپارچه سازی سازمانی” بر طرف شده است. کارشناسان سیستم های اطلاعاتی می توانند از چارچوب مذکور برای ارزیابی و مقایسه انواع میان افزارهای یکپارچه سازی سازمانی در سطح کسب و کار، کاربردها و فناوری های ارتباطی بهره گیرند. مقاله مذکور در ژورنال بین المللی یکپارچه سازی سیستم ها در سال ۲۰۱۳ چاپ شده است. مشخصات مقاله مذکور و لینک دانلود فایل PDF کامل آن در ذیل قابل دسترسی است:

- Moradi, H and BahreiniNejad,A. (2013). “Toward a Comprehensive Framework for Evaluating the Core Integration Features of Enterprise Integration Middleware Technologies”, Journal of Systems Integration, Vol 4, No 1

Posted in مدیریت فرایندهای کسب و کار-BPM, معماری سرویس گرا-SOA, یکپارچه سازی سیستم های اطلاعاتی سازمانی - EAI | Leave a comment

افتخارات طرح پژوهشی “مطالعه امکان سنجی جایگزینی کارت هوشمند ملی به عنوان تنها سند شناسایی ایرانیان در استان خراسان جنوبی”

Posted on دسامبر 23, 2012 by حسین مرادی

همانطور که در پست قبلی نیز مطرح شد، طرح پژوهشی استانی اینجانب با عنوان “مطالعه امکان سنجی جایگزینی کارت هوشمند ملی به عنوان تنها سند شناسایی ایرانیان در استان خراسان جنوبی” در تیرماه ۱۳۹۱ با موفقیت به پایان رسید. خوشبختانه باتوجه به ضرورت اجرای کارت هوشمند ملی در کشور، این طرح با استقبال چشمگیری مواجه شد و افتخارات زیادی را نصیب خود نمود که در ادامه ارائه شده است:

  • طرح پژوهشی برتر سازمان ثبت احوال در سال ۹۰ از بین ۲۲۹ اثر پژوهشی ارسال شده به همایش ملی پژوهش در ثبت (آذرماه ۱۳۹۱) و تقدیر کتبی از مجری و همکاران این طرح توسط ریاست سازمان ثبت احوال کشور، معاونت مدیریت و توسعه منابع انسانی و رئیس مرکز آموزش و پژوهش سازمان در همایش مذکور
  • در همایش ملی پژوهش در ثبت، آقای سائلی رئیس مرکز آموزش و پژوهش سازمان در سخنانی با اشاره به این طرح پژوهشی آن را مسئله محور دانستند و افزودند بهترین اثری بود که به همایش ثبت احوال ارسال گردید که البته با اصلاح بعضی موارد و اشکالات پژوهشی قابل احترام خواهد بود.
  • ارائه مقاله استخراج شده از طرح پژوهشی مذکور با عنوان “ارزیابی برنامه ها و فرایندهای عملیاتی کلیدی موردنیاز جهت استقرار کارت هوشمند ملی” در همایش ملی پژوهش در ثبت (آذرماه ۱۳۹۱)
  • دریافت لوح پژوهشگر برگزیده استانی توسط مجری طرح (حسین مرادی) و همچنین دریافت لوح رابط آموزش و پژوهش برتر توسط رابط آموزش و پژوهش اداره کل ثبت احوال خراسان جنوبی (خانم دهنویی) از استاندار خراسان جنوبی در همایش پژوهش و نوآوری و تجلیل از پژوهشگران برتر استان (دی ماه ۱۳۹۱)

برای مشاهده اخبار مربوط به موارد فوق، می توانید سری به وب سایت اداره کل ثبت احوال استان خراسان جنوبی بزنید.

ضمناً دو مقاله علمی جدید استخراجی از طرح فوق در سال ۱۳۹۲ به شرح ذیل است:

۱-ارائه شفاهی مقاله “ارزیابی آمادگی ثبت احوال خراسان جنوبی جهت بهره برداری از تجارب استقرار کارت ملی هوشمند در دنیا” در یازدهمین کنفرانس بین المللی مدیریت، تهران، دانشگاه صنعتی شریف، آذرماه ۱۳۹۲

۲-ارائه سخنرانی و چاپ مقاله “ارائه چارچوب استانی تجارب استقرار کارت ملی هوشمند ایران در خراسان جنوبی بر مبنای مطالعه و بومی سازی تجارب سایر کشورها”، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، قم، شهریورماه ۱۳۹۲

لازم به ذکر است، یک مقاله علمی پژوهشی ISC نیز از طرح فوق استخراج شده است که با مشخصات ذیل در سال ۲۰۱۴ میلادی چاپ شده است:

-Moradi, H & Kardan Moghaddam, H. (2014). “Assessing the Readiness of Civil Registration Bureau of South Khorasan Province to Exploit the Experiences of National Smart ID card Establishment throughout the World”,  International Journal of Social Sciences and Education, Vol. 4, No. 4, pp. 978-992 (ISC cited publication).

Posted in دولت الکترونیکی, طرح پژوهشی, عمومي, کارت هوشمند | Leave a comment

چکیده طرح پژوهشی استانی “مطالعه امکان سنجی جایگزینی کارت هوشمند ملی به عنوان تنها سند شناسایی ایرانیان در استان خراسان جنوبی”

Posted on دسامبر 23, 2012 by حسین مرادی

در سال گذشته،با پیشنهاد اداره کل ثبت احوال استان خراسان جنوبی و بر اساس اولویت های پژوهشی سازمان ثبت احوال کل کشور، بنده فعالیت بر روی یک طرح پژوهشی استانی با عنوان”مطالعه امکان سنجی جایگزینی کارت هوشمند ملی به عنوان تنها سند شناسایی ایرانیان در استان خراسان جنوبی” را آغاز نمودم. طرح مذکور که مجری آن بنده و همکاران آن آقای فتح نیا و خانم ها علی آبادی و عطایی می باشد، با حمایت اداره کل ثبت احوال استان خراسان جنوبی، دانشگاه صنعتی ییرجند و استانداری خراسان جنوبی در تیرماه ۱۳۹۱ با موفقیت به پایان رسید. چکیده مبسوط و کلمات کلیدی این طرح در ادامه قابل مشاهده است:

چکیده: طرح کارت ملی هوشمند ایران در حال حاضر در مرحله پایلوت قرار دارد و به زودی وارد فاز سوم یعنی استقرار در کلیه استان های کشور خواهد شد. بر این اساس، ارزیابی میزان آمادگی الکترونیکی هر استان جهت استقرار آرام سیستم کارت ملی هوشمند و تداوم عملیات آن ضروری می نماید. لذا این پژوهش تلاش دارد با ارزیابی میزان آمادگی الکترونیکی ثبت احوال خراسان جنوبی جهت اجرای طرح کارت ملی هوشمند به تقویت آمادگی الکترونیکی استان مذکور جهت اجرای طرح کارت ملی هوشمند بپردازد. برای ارزیابی میزان آمادگی الکترونیکی این سازمان با کمک مصاحبه نیمه ساخت یافته با مدیران استانی این سازمان، اقدامات صورت گرفته و یا برنامه ریزی شده توسط ایشان در خصوص هر یک از جنبه های اصلی مرتبط با طرح ملی کارت هوشمند با تجارب مهم استانی استقرار کارت ملی هوشمند مقایسه شد و کفایت یا عدم کفایت اقدامات مذکور مورد ارزیابی قرار گرفت.

برای تشخیص تجارب مهم استانی استقرار کارت ملی هوشمند، ابتدا عوامل کلیدی موفقیت و شکست و همچنین مهم ترین تجارب استقرار انوع کارت های هوشمند در دنیا مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت و در قالب یک مدل ارائه گردید، سپس با تجمیع و خلاصه سازی داده های مدل قبلی، چارچوب پیشنهادی اولیه تجارب استقرار انواع کارت های هوشمند ارائه شد. چارچوب پیشنهادی اولیه با کمک یک پرسشنامه محقق ساخته توسط ۴۲ نفر از کارشناسان و مدیران این سازمان مورد ارزیابی و بومی سازی قرار گرفت. روش تحلیل داده های این پرسشنامه، آزمون T تک نمونه ای و آزمون فریدمن با کمک نرم‌افزارهای SPSS 20 و Excel 2007 می باشد. بدین ترتیب، تجارب مهم استانی استقرار کارت ملی هوشمند ارائه شد که می تواند مورد استفاده کارشناسان و مدیران ثبت احوال کل کشور و همچنین متخصصان کارت های هوشمند قرار گیرد.

بر اساس نتایج این پژوهش، این استان از آمادگی نسبتاً مطلوبی جهت اجرای طرح مذکور برخوردار می باشد، اما پیشنهاد می‌شود با برنامه ریزی بیشتر در زمینه‌های مشخص شده در پژوهش (حدود ۱۲ درصد از تجارب استانی)، محدودیت های پذیرش طرح در استان را رفع نمایند. در ضمن، با توجه به آن که بسیاری از اقدامات یا باید به شکل ملی پیگیری شود و یا پس از ابلاغ توسط مرکز قابلیت پیگیری و اجرا در استان را خواهد داشت، به مدیران طرح کارت ملی هوشمند نیز توصیه می گردد، برنامه ها و فرایندهای مرتبط با طرح را حداقل شش ماه قبل از شروع رسمی طرح در اختیار استان ها قرار دهند. در در پایان خاطر نشان می شود، هرچند این پژوهش بر روی اداره کل ثبت احوال استان خراسان جنوبی متمرکز شده است، اما با توجه به شباهت های موجود در ماموریت و ساختار تمام ادارات کل ثبت احوال کشور، ثبت احوال سایر استان ها نیز می توانند از نتایج و دستاوردهای این تحقیق بهره برداری نمایند.

کلیدواژه ها: امکان سنجی، آمادگی الکترونیکی، طرح کارت ملی هوشمند ایران، کارت هوشمند، عوامل کلیدی موفقیت (CSF)، عوامل کلیدی شکست (CFF)، تجارب استقرار، استان خراسان جنوبی

Posted in دولت الکترونیکی, طرح پژوهشی, کارت هوشمند | Leave a comment

متدولوژی توسعه نرم افزار بر اساس مدل RUP/ SOA- فاز تفصیل

Posted on می 24, 2012 by حسین مرادی

فاز دوم متدولوژی توسعه نرم افزار RUP/SOA (فاز تفصیل) شامل شش گام اصلی ذیل می باشد:

  • اصلاح و بهینه سازی سرویس های کسب و کار و تصویب آن مشابه فاز آغازین

اصلاح و بهینه سازی سرویس های کسب و کار اعم از موارد کاربرد و فرایندهای کسب و کار توسط تیم تحلیل انجام می شود. سپس کنترل و تایید کیفی آن توسط معمار ارشد صورت می پذیرد و به کمیته فنی جهت اعمال نظر و تایید ارسال می شود. در ادامه، تاییدیه مالک سرویس های کسب و کار اخذ می شود و تصویب نهایی توسط مدیر پروژه کارفرما انجام می گردد.

  • استخراج فهرست سرویس های کاربردی مورنیاز و اولویت بندی آنها

با بهره گیری از ماتریس CRUD (افینیتی) فهرست سرویس های کاربردی مورد نیاز جهت تحقق سرویس های کسب و کار بهینه استخراج می شود و اولویت طراحی و پیاده سازی هر کدام تعیین می شود.

  • طراحی اولیه و کنترل کیفی هریک از سرویس های کاربردی

در این مرحله، تیم طراحی وظیفه طراحی اولیه کلیه مدل های نرم افزاری را بر عهده می گیرد. این مدل ها شامل موارد ذیل می باشند:

  • طراحی مورد کاربردهای (use-case) نرم افزاری هر سرویس کاربردی
  • طراحی فرایندهای نرم افزاری هر سرویس کاربردی به یکی از دو روش ذیل:
  1. تبدیل نمودارهای BPMN به مدل طراحی فرایند مربوطه (مدل BPEL یا XPDL) با استفاده از قابلیت های ابزارهای مهندسی نرم افزار به کمک کامپیوتر (Case Tools)-  برای مثال با استفاده از ابزار Visual Paradigm
  2. طراحی نمودار فعالیت ( Swimlane Diagram) با نگاه سیستمی (توجه به وضع مطلوب و گردش کار نرم افزار نهایی)

توضیح: روش اول به ایده های سرویس گرایی مبتنی بر فرایند (SOA-BPM) نزدیک تر است، اما روش دوم به ایده های شی گرایی مبتنی بر RUP نزدیک می شود.

  • طراحی نمونه اولیه رابط کاربری (user-interface prototype) هر سرویس کاربردی
  • طراحی نمودار کلاس هر سرویس کاربردی
  • ساخت نمودار موجودیت رابطه هر سرویس کاربردی با کمک ابزارهای مهندسی نرم افزار به کمک کامپیوتر (Case tools) از روی نمودار کلاس- برای مثال با استفاده از ابزار Visual Paradigm
  • طراحی نمودار های وضعیت مورد نیاز برای هر سرویس کاربردی

بعد از طراحی اولیه مدل های فوق، معمار ارشد وظیفه کنترل کیفی، اصلاح مدل ها با کمک تیم طراحی و تایید نهایی مدل های طراحی اولیه هر سرویس کاربردی را بر عهده می گیرد.

  • طی مراحل استصوابی (بررسی، اصلاح و تصویب نهایی) مدل های طراحی اولیه هر سرویس کاربردی
  1. در ادامه مدیر پروژه پیمانکار اولین نسخه از مدل های طراحی اولیه را در اختیار کارفرما قرار می دهد.
  2. مدل نمونه اولیه رابط کاربری هر سرویس توسط کمیته کاربری مورد بررسی، اصلاح و تایید قرار می گیرد. کمیته کاربری شامل اعضای کمیته فنی (افراد فنی درگیر در تحلیل و طراحی سیستم)، مالک سرویس های کسب و کار سازمان، مدیر پروژه پیمانکار، مدیر پروژه کارفرما و تعدادی از کاربران نهایی می باشد.
  3. سایر مدل های طراحی شده نیز توسط کمیته فنی مورد بررسی، اصلاح و تایید نهایی قرار می گیرد.
  4. بعد از تایید نمونه اولیه رابط کاربری توسط کمیته کاربری و سایر مدل های طراحی شده توسط کمیته فنی، تصویب نسخه نهایی مدل های طراحی در دستور کار مدیر پروژه کارفرما قرار می گیرد.
  • طراحی تفصیلی هر یک از سرویس های کاربردی
  1. تیم طراحی وظیفه طراحی تفصیلی مورد کاربردها، فرآیندهای نرم افزاری، نمودار کلاس، نمودار موجودیت رابطه، رابط کاربری و نمودار وضعیت سرویسهای کاربردی را بر عهده دارد. این تیم، طراحی نسخه اولیه نمودار توالی، مولفه و استقرار هر سرویس کاربردی را نیز در دستور کار قرار می دهد. تهیه کلیه مستندات پایانی فاز تفصیل شامل سند معماری نرم افزار، واژه نامه سیستمی، قوانین سیستمی، ماتریس CRUD و نمودار سلسله مراتبی سرویس های کاربردی نیز از وظایف مهم تیم طراحی در این مرحله می باشد.
  • طی مراحل استصوابی (بررسی، اصلاح و تصویب نهایی) مدل ها و مستندات طراحی تفصیلی هر سرویس کاربردی
  1. در ادامه، معمار ارشد وظیفه کنترل کیفی، اصلاح و تایید نهایی مدل های طراحی تفصیلی سرویس های کاربردی و مستندات پایانی فاز تفصیل را بر عهده دارد.
  2. سپس مدیر پروژه پیمانکار، مدل های طراحی تفصیلی و مستندات پایانی فاز تفصیل را در اختیار کارفرما قرار می دهد.
  3. مدل های طراحی تفصیلی و مستندات پایانی فاز تفصیل توسط کمیته فنی مورد بررسی، اصلاح و تایید نهایی قرار می گیرد.
  4. بعد از تایید مدل های طراحی تفصیلی و مستندات پایانی فاز تفصیل توسط کمیته فنی، تصویب نسخه نهایی آنها در دستور کار مدیر پروژه کارفرما قرار می گیرد.
  • تبدیل نمودارهای BPMN به مدل طراحی فرایند مربوطه (مدل BPEL یا XPDL) با استفاده از قابلیت های ابزارهای مهندسی نرم افزار به کمک کامپیوتر (Case Tools)-  برای مثال با استفاده از ابزار Visual Paradigm
  • طراحی نمودار فعالیت ( Swimlane Diagram) با نگاه سیستمی (توجه به وضع مطلوب و گردش کار نرم افزار نهایی)

توضیح: روش اول به ایده های سرویس گرایی مبتنی بر فرایند (SOA-BPM) نزدیک تر است، اما روش دوم به ایده های شی گرایی مبتنی بر RUP نزدیک می شود.

Posted in معماری سرویس گرا-SOA, مهندسی نرم افزار | Leave a comment

متدولوژی توسعه نرم افزار بر اساس مدل RUP/ SOA- فاز آغازین

Posted on می 22, 2012 by حسین مرادی

قبلاً در مطلبی با عنوان متدولوژی RUP/SOA به این نکته اشاره نموده بودم که برای توسعه یک نرم افزار بر اساس اصول معماری سرویس گرا می توان از یک مدل ترکیبی با عنوان متدولوژی RUP/SOA استفاده نمود. لذا در مطلب حاضر قصد دارم به تکمیل مطالب پیشین بپردازم.

متدولوژی RUP/SOA مشابه متدولوژی مشهور RUP از چهار فاز اصلی تشکیل شده است که در اینجا مسائل مهم هر فاز مورد بررسی قرار خواهد گرفت:

  1. فاز آغازین RUP بر روی شناخت نیازمندی ها و تحلیل و معماری کلی سیستم تمرکز می نماید و شامل چهار مرحله ذیل خواهد بود:
  • مصاحبه با خبرگان، مطالعه RFP و اسناد سازمان و تحلیل سیستم

تیم شناخت و تحلیل سیستم عمل شناخت سرویس های کسب و کار سازمان (فرایندهای کسب و کار/ موارد کاربرد) را از طریق مصاحبه با کارشناسان، مطالعه RFP و مطالعه اسناد ISO سازمان انجام می دهد

در انتهای این مرحله هر سیستم به چند دامین (domain) مشخص تقسیم می شود و سرویس های تجاری هر دامین نیز مشخص می شود. درگام بعدی با توجه به اولویت های سازمانی سرویس های کسب و کار اولویت بندی شده و مورد تحلیل قرار می گیرند.

  • مدل سازی و کنترل کیفیت سرویس های کسب و کار و منابع اطلاعاتی مرتبط با هر یک

تیم تحلیل سیستم، مدل سازی سرویس های کسب و کار سازمان اعم از فرایندهای کسب و کار و موارد کاربرد را بر اساس اولویت بندی اشاره شده در دستور کار قرار می دهد.

بعد از تحلیل و مدلسازی سرویس های کسب و کار، مدلسازی منابع اطلاعاتی کسب و کار سازمان اعم از فرم ها و گزارشات مورد نیاز سازمان نیز در دستور کار تیم تحلیل قرار می گیرد.

سپس معمار ارشد سیستم به بررسی کیفیت، یکپارچگی و جامعیت مدل سرویس های کسب و کار اعم از فرایندهای کسب و کار و موردکاربردها و هچنین مدل منابع اطلاعاتی می پردازد. در صورت وجود ایراد مستندات جهت اصلاحات بعدی به تیم تحلیل سیستم عودت داده می شود و در صورت تایید مدل ها نسخه اولیه مدل سرویس های کسب و کار و منابع اطلاعاتی سازمان از پیمانکار به کارشناس خبره کارفرما ارسال می شود.

در ادامه دو گام “طی مراحل استصوابی سرویس های کسب و کار و منابع اطلاعاتی مرتبط با هر یک” و “تهیه کلیه مستندات پایانی فاز آغازین و طی مراحل استصوابی آن” بصورت همزمان دنبال خواهد شد.

  • طی مراحل استصوابی سرویس های کسب و کار و منابع اطلاعاتی مرتبط با هر یک

نسخه اولیه مدل سرویس های کسب و کار و منابع اطلاعاتی مربوط به آن توسط کمیته فنی (متشکل از کارشناسان خبره کارفرما، تیم تحلیل و معمار ارشد سیستم) مورد بررسی، اصلاح و یا تایید قرار می گیرد.

در ادامه مدل سرویس های کسب و کار و منابع اطلاعاتی مربوطه توسط مالک سرویس کسب و کار مربوطه (معاون سازمان یا مسوول واحد مربوطه) مورد بررسی و تایید نهایی قرار می گیرد.

مرحله نهایی کار، تصویب نهایی نسخه تایید شده سرویس های کسب و کار سازمان و منابع اطلاعاتی مرتبط با آن توسط مدیر پروژه کارفرما می باشد.

  • تهیه کلیه مستندات پایانی فاز آغازین و طی مراحل استصوابی آن
کلیه مستندات پایانی فاز شناخت شامل واژه نامه کسب و کار، قوانین کسب و کار، چشم انداز، سند مشخصات نیازمندی های نرم افزار (SRS)، سند تسهیم فیزیکی سرویس های کسب و کار و نمودار سلسله مراتبی سرویس های کسب و کار توسط تیم تحلیل و معمار ارشد سیستم تهیه می گردد.
معمار ارشد سیستم وظیفه کنترل کیفی، اصلاح و تایید نهایی مستندات پایانی فاز شناخت را بر عهده دارد.
سپس مدیر پروژه پیمانکار مستندات پایانی فاز شناخت را جهت تایید اولیه در اختیار کمیته فنی قرار می دهد. کمیته فنی بعد از بررسی، اعمال نظر و تایید نهایی، مستندات را در اختیار مدیر پروژه کارفرما قرار می دهد و تصویب نهایی مستندات پایانی فاز آغازین صورت می پذیرد.

بعد از پایان دو گام بالا هر تغییر در مستندات مصوب شده سازمان بر اساس مکانیزم های تعیین شده در برنامه مدیریت تغییر دنبال خواهد شد. لازم به ذکر است، وزن و ارزش ریالی طراحی و پیاده سازی هر سرویس کسب و کار در سند تسهیم فیزیکی سرویس های کسب و کار مشخص شده است که در فازهای بعدی نیز مورد مراجعه و به روزرسانی قرار می گیرد.

تا اینجا اهم مسائل مطرح در فاز آغازین پروژه مورد بررسی قرار گرفت. در مطالب آتی فاز تفصیل متدولوژی RUP/SOA مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مرحله نهایی کار تصویب نهایی نسخه تایید شده سرویس های کسب و کار سازمان و منابع اطلاعاتی مرتبط با آن توسط مدیر پروژه کارفرما می باشد.

Posted in معماری سرویس گرا-SOA, مهندسی نرم افزار | Leave a comment

مقاله علمی پژوهشی: چارچوب مقایسه و ارزیابی فناوری های یکپارچه سازی برنامه های کاربردی سازمانی

Posted on نوامبر 3, 2010 by حسین مرادی
قبلاً در مطلبی با عنوان “چکیده پایان نامه ارشد…” از چارچوبی نام برده شد که به متخصصین فناوری اطلاعات در ارزیابی و مقایسه انواع فناوری های مطرح در یکپارچه سازی سیستم های اطلاعاتی کمک شایانی می نماید. این چارچوب که در واقع خروجی پایان نامه کارشناسی ارشد بنده بود، در ژورنال بین المللی “journal of systems integration” ، Vol1, No 4, 2010 چاپ گردید.
برای مشاهده چکیده مقاله و دانلود فایل PDF آن اینجا را کلیک نمایید.
Posted in مدیریت فرایندهای کسب و کار-BPM, معماری سرویس گرا-SOA, مهندسی نرم افزار, پايان نامه, یکپارچه سازی سیستم های اطلاعاتی سازمانی - EAI | Leave a comment

مقایسه انواع سیستم های مدیریت فرآیند به نقل از شرکت Skelta

Posted on آگوست 21, 2010 by حسین مرادی
شرکت skelta (یکی از ارائه دهندگان راه حل های مدیریت فرایند) تعدادی از مهمترین سیستم های مدیریت فرایند کسب و کار (BPM) را با یکدیگر مقایسه نموده است. در این مقایسه که در سال ۲۰۰۹ صورت گرفته است، حدود یکصد جنبه مختلف محصولات BPM ذیل با یکیدیگر مقایسه شده است:

  • SKELTA BPM.NET
  • ASCENTN
  • K2
  • Ultimus
  • Metastorm
  • Singularity
  • Global 360
  • Blue spring
  • Nintex Newgen
  • Orbis software
  • Cordys
  • SAP
  • Captaris
  • OnBase
  • File Net
  • Orangescape
  • SAVVION JBPM
  • Pega system
  • Bizagi
  • ARIS(IDS Scheer)

برای دریافت فایل مربوطه اینجا را کلیک نمایید

Posted in مدیریت فرایندهای کسب و کار-BPM | ۱۴ Comments