دلخوش به فانوسم مکن، این جا مگر خورشید نیست

مدل تغییرات سازمانی

به تصویر بالا توجه کنین: این تصویر، انواع تغییرات قابل تحقق توسط فناوری اطلاعات رو نشون می ده. همونطور که توی تصویر بالا می بینین، انواع تغییرات قابل تحقق به ترتیب شامل اتوماسیون (Automation)، عقلانی سازی فرایندها (Rationalization)، مهندسی مجدد فرایندها (Reengineering) و تغییر پارادایم (Paradigm Shifts) هستش.
این شکل رو آوردم که بدونین از فناوری اطلاعات چی باید بخواین و افق دیدتون رو محدود به حداقل قابلیت های IT نکنید و به قول معروف کم نخواین.
یه نمونه از فناوری هایی که به غلط و البته به همت دوستان خوش فکرمون توی …، خیلی خوب! توی سازمان ها جا افتاده، سیستم های اتوماسیون اداری سنتیه. این فناوری که به دنبال تغییر در سطح اتوماسیونه، بر روی یک الگوی فکری محافظه کارانه سواره که می خواد همه چیز سازمان رو همون جوری که هست حفظ کنه و فقط یه رنگ و لعاب جدیدتر بهش بده. بهبود از نوع اتوماسیون، ریسک کمی داره (مورد علاقه بسیاری از مدیرای دولتی!) و البته میزان تغییر مورد انتظارش هم بسیار کمه.
به نظر من، تغییری از این نوع، اصلاً ارزش هزینه کردن نداره و به دردسرش نمی ارزه. خوب شاید بگین چرا این همه فراگیر شده. جواب این سوال یه ضرب المثل مشهوره: اگه واسه شما (سازمان) آب نداره، واسه ما (پیمانکار) که نون داره. البته تنبلی و ریسک پذیر نبودن بعضی از کارشناسان و مدیرای سازمان ها هم مزید بر علت شده.
بهبود واقعی در صورتی رخ می ده که سازمان، به سمت عقلانی سازی فرایندها یا مهندسی مجدد فرایندها (BPR) حرکت کنه. اگه بخواین یه خونه تکونی اساسی داشته باشین، که راهش طراحی یه نگرش و سبک جدید کسب و کار الکترونیکی توی سازمانه (Paradigm Shifts) که البته خیلی شدنی نیست.
بسیاری از سازمان ها با دلخوش نمودن خودشون به فانوس اتوماسیون اداری و نهادینه کردن گسترده اون توی ذهن کلیه کارکنان، ضمن دور نمودن سازمان از خورشید واقعی! فناوری اطلاعات، جایگاه IT رو در حد یه کالای لوکس پایین آوردن و تازه پزش رو هم می دن!.

من نمی گم سیستم اتوماسیون اداری پیاده نکنید. نه! پیاده کنید، اما توی جای خودش. نزارین سیستم های سنتی اتوماسیون اداری پا رو از گلیم خودشون (واحدهای ستادی و غیرعملیاتی) درازتر کنن و تبدیل بشن به ابزار محوری مدیریت فرایندهای اصلی سازمان (core processes). اگه مدیریت فرایندهای اصلی سازمان به سیستم های سنتی اتوماسیون اداری واگذار بشه، مطمئن باشید که گرفتار سیستم دست پرورده خودتون خواهید شد و چند سال بعد به این نتیجه می رسین که خودم کردم که … بر خودم باد. خود دانید!

This entry was posted in مهندسی نرم افزار, نقد فناوري اطلاعات. Bookmark the permalink.

پاسخ دهید